W opowiadaniu „Rozdziobią nas kruki i wrony” daje Żeromski naturalistyczny opis śmierci Winrycha pod lancami i naturalistyczny opis rozdziobywania jego ciała przez kruki i wrony. W „Chłopach” Reymonta także widoczne są wpływy naturalizmu – ukazywanie biologicznego wymiaru życia chłopów lipeckich – w ukazaniu związków Stefan Żeromski – Rozdziobią nas kruki, wrony – Motyw powstania styczniowego. Problematyka Tematem opowiadania Stefana Żeromskiego Rozdziobią nas kruki , wrony …, jest epizod z ostatnich dni powstania styczniowego. Jego akcja rozgrywa się na Kielecczyźnie i opowiada o zamordowaniu przez patrol Moskali powstańca, Andrzeja Boryckiego pseudonim Szymon Winrych. W ponury jesienny dzień Szymon wiezie broń dla walczącego oddziału powstańczego. Zdaje sobie sprawę, że powstania nie da się uratować i dlatego jego głowę zaprzątały ponure myśli, które obejmowały zarówno tych, którzy byli niechętni powstaniu i ugodowi względem zaborców, jak i tych, którzy hamowali postęp społeczny. Sam wyrzekł się bogatego życia, rodziny, by poświęcić się walce. Rozmyślał o swojej warstwie, o szlachcie, o jej egoizmie klasowym. Uważał , że utrzymywanie chłopów w ciemnocie było przyczyną ich obojętności wobec powstania: Wszystko przełajdaczone (…), przegrane nie tylko do ostatniej nitki, ale do ostatniego westchnienia wolnego. Nagle został spostrzeżony przez zbrojny oddział Moskali, który w bestialski sposób morduje umęczonego powstańca: Jeden ohydnie rozpłatał mu brzuch, a drugi złamał dekę piersiową. Rozgniewani o to, że Winrych wypił wszystką gorzałkę, rozbili butelkę na jego czaszce i podarli mu ostrogami policzki. Następnie zabili jednego z jego koni, drugi złamał sobie nogę, usiłując uwolnić się z zaprzęgu. Następnego dnia rankiem deszcz ustał i martwe ciała Winrycha i konia obległy stada zgłodniałych kruków i wron. Nie było w stanie odstraszyć ich rżenie rannego konia, dopiero spłoszyło ich pojawienie się chłopa, który obdarł trupa powstańca z sukmany, szmat zgrzebnych, zzuł mu buty, zabrał nawet zabłocone onuczki'. Potem zdjął uprząż z konia i skórę i wrzucił ciała Winrycha i konia do wspólnego dołu po kartoflach. Pełen wdzięczności dla Boga za tak bogaty łup, chłop wraca do domu z modlitwą dziękczynną na ustach. Stefan Żeromski kończy opowiadanie słowami będącymi dopełnieniem myśli Winrycha: Tak, bez wiedzy i woli zemściwszy się za tylowieczne niewolnictwo, za szerzenie ciemnoty, za wyzysk, za hańbę i za cierpienie ludu, szedł ku domowi z odkrytą głową i z modlitwą na uatach. Według autora zachowanie chłopa, a więc jego obojętność i wstrząsająca profanacja ciała zabitego powstańca, jest efektem wielowiekowego ucisku najuboższych i zacofania. Chłopi nie zrozumieli idei narodowowyzwoleńczych, nawet często nie wiedzieli o co toczy się walka, nikt nigdy nie wpajał im podstawowych wartości moralnych, dlatego chłop nieświadomie dopuścił się pohańbienia zwłok powstańca. Opowiadanie kończy się zdaniem: Zza świata szła noc, Rozpacz i śmierć…, które jest symbolem braku wiary w odzyskanie niepodległości. parobka, wytaczali wóz i azda! Letnią porą była to rzecz wcale łatwa, owa azda. We dnie Winrych spał w gąszczach leśnych, a konie się pasły. Teraz niepodobna było ani spać, ani popasać. Winrych liczył na to, że go ktoś zluzue, zwłaszcza, że nauciążliwsze posterunki i przeszkody szczęśliwie wyminął.
Streszczenie: Rozdziobią nas Kruki, Wrony Tematem opowiadania “Rozdziobią nas Kruki, Wrony” jest wątek powstania styczniowego – ukazanie śmierci powstańca. Żeromski demaskuje mit o powstaniu – wspólnej walki szlachty i chłopów, wskazuje klęskę powstania styczniowego – to był czyn, który był na nią skazany, bo nie jednoczył ludzi. Winrych wybiega w przyszłość – dopiero po klęsce ludzie będą znajdowali elementy i podstawy swojej polityki – stańczyków, lojalistów – którzy chcieli ugody z zaborcą. Rozprawia się z gloryfikacją powstania, mówi, że twórcy będą fałszować historię. Rozprawia się ze sposobem pokazywania powstania przez pozytywistów. Winrych w swych myślach przedśmiertnych ma nadzieję na nieśmiertelność duszy oraz idei. Wierzy, że ktoś ją podejmie. Przedstawiona jest rzeczywistość powstania. Nowelka pozbawiona jest komentarza do czytelnika – mają przemawiać fakty. Chłop dziękuje Bogu za to, co udało mu się zabrać. Za postępek chłopa Żeromski wini społeczeństwo,które spowodowało jego zniszczenie. Oskarża szlachtę za ciemnotę, nędzę, niewolę i polityczną nieświadomość ludu. Przyczyny klęski powstania – miało doprowadzić do uwłaszczenia chłopów, spotkało się z ich niezrozumieniem, bo nieświadomi politycznie chłopi, wrogo nastawieni do powstańców i powstania, często nawet współpracują z Rosjanami. Wynika to z tego, że od szlachty polskiej doczekali się krzywd i niewolnictwa. Sami nie wiedzieli w jakiej sprawie walczą, nie czuli się związani silnymi narodowymi więzami ze społeczeństwem polskim. Krytyka gotowości do współpracy z zaborcą, gdy powstanie upada. Oskarżenie szlachty za doprowadzenie chłopa do takiej sytuacji. Pokazanie skłonności chłopów do czerpania korzyści z czyjejś klęski i tragedii. Jest to tym bardziej drastyczne, jeżeli zestawimy to z heroizmem i bohaterstwem powstańców. Naturalizm – w opisach (jedzenie koni przez wrony, itd.), obrazach cierpienia; w pokazywaniu ciemnych stron człowieka; drobiazgowe, bardzo szczegółowe opisywanie zdarzeń – wrony, zabijanie powstańców. Zobacz również inne streszczenia lektur szkolnych na naszych stronach!
LAO CHE - Klucznik (Rozdziobią nas kruki i wrony) [OFFICIAL AUDIO] Source: youtube.com. 69. Matura z polskiego: Chłopi Reymonta. Source: youtube.com. Jesteś w:Ostatni dzwonek -> Opowiadania Żeromskiego Impresjonizm to kierunek artystyczny, zapoczątkowany przez francuskich malarzy (Monet, Renoir, Degas, Manet), skąd pisarze zaadaptowali go na potrzeby literatury. Polega na zapisie ulotnych wrażeń z subiektywnego punktu odbiorcy. Rejestrował chwile ciągle zmieniającego się świata, wprowadzając technikę synestezji (łączenie ze sobą efektów dźwiękowych, kolorystycznych, zapachowych i dotykowych). Impresjonizm odnajdujemy w noweli w opisach przyrody. Choć natura jest tam opowiedziana ruchem, barwami i dźwiękami, to jednak te fragmenty nie są kolorowe i przyjemne. Żeromski zastosował ten kierunek do przedstawienia czytelnikowi jesiennego pejzażu, przygnębiającego i nacechowanego brakiem nadziei tak, by współgrał z opisywanymi zdarzeniami, podkreślał ich rangę: „Ponura jesień zwarzyła i wytruła (…) wszystko co żyło”. Chmury były tak gęste, że nie przepuszczały ani jednego promienia światła. Gnane przez wichry, przesuwały się szybko po niebie. Gdy w końcu „Skąpa jasność poranka rozmnożyła się po kryjomu”, odkryła płaski, rozległy i zupełnie pusty krajobraz. Padał siarczysty i gęsty deszcz „sypki jak ziarno”, a jego krople podrywał w locie wiatr: „niósł w kierunku ukośnym i ciskał o ziemię”. Głodny i zmęczony Winrych grzązł w głębokim błocie, usiłując prowadzić wóz i konie. Gdy zostaje zabity, jego ciało leży w kałuży. Natura potem „otula” go mgłą i wilgocią w chwili, gdy chłop zrzuca nieboszczyka i jego konia do dołu po kartoflach. Prócz impresjonizmu w opisie przyrody i krajobrazu, występują w noweli również inne prądy. Odnajdziemy tam: * realizm w partiach relacjonujących szczegółowo stan fizyczny i psychiczny wędrowca: „Przez dwie noce już czuwał i trzeci dzień wciąż szedł przy wozie. Buty mu się w rzadkim błocie rozciapały tak misternie, że przyszwy szły swoim porządkiem, podeszwy swoim porządkiem, a bose stopy w zupełnym odosobnieniu. Bardzo przemókł i przeziąbł do szpiku kości (…)”, * naturalizm w częściach stworzonych z dbałością o drobiazgi i naciskiem na szczegóły brzydoty świata i otoczenia, na biologiczność śmierci: „Szarpnął ją z całej mocy i okropnie złamał powyżej pęciny. Ból wprawił go we wściekłość tym większą. Rozjuszony, wściekłymi skokami rzucać się począł. Kość pękła na dwoje w taki sposób, że ostry i jak nóż śpiczasty jej kawałek przebił skórę i coraz bardziej, wskutek targania, ją okrawał”. Naturalizm to kierunek artystyczny, który zapoczątkował francuski pisarz Emil Zola. W swym szkicu krytycznym, zatytułowanym „Powieść eksperymentalna”, sformułował główne założenia naturalizmu. U światopoglądowych podstaw tego nurtu leże wiara, że ludzki świat podlega przede wszystkim biologicznym prawom natury: walce o byt, dziedziczeniu cech. Według tego, postępowanie człowieka, który jest integralną częścią natury, jest zdeterminowane biologicznymi popędami, instynktami, odruchami, a nie odczuwanymi emocjami. Jako technika pisarska naturalizm charakteryzuje się surowym opisem, zarzucaniem czytelnika makabrycznymi szczegółami, ponieważ nie dba o estetyczne wrażenia z lektury. Za cel stawia sobie obnażanie drastycznej prawdy o rzeczywistości. Do ekspresjonizmu odwołał się autor w relacji z tego, co działo się z ciałem Winrycha i konia po śmierci (bestialski atak wygłodniałych wron: „Wrony z wielką rozwagą, taktem, statkiem, cierpliwością i dyplomacją zbliżały się, przekrzywiając głowy i uważnie badając stan rzeczy. Szczególnie jedna zdradzała największy zasób energii, żądzy odznaczenia się czy nienawiści. Było to może zresztą po prostu namiętne odczuwanie interesów własnego dzióba i żołądka, czyli, jak przywykliśmy mówić, odwagi (co "było dawniej paradoksem, ale w nowszych czasach okazało się pewnikiem..."). Przymaszerowała aż do nozdrzy zabitego konia, z których sączył się jeszcze sopel krwi skrzepłej, okrytej błoną rudawą. Bystre i przenikliwe jej oczy dojrzały, co należy. Wtedy bez namysłu skoczyła na głowę zabitej szkapy, podniosła łeb do góry, rozkraczyła nogi jak drwal zabierający się do rąbania, nakierowała dziób prostopadle i jak żelaznym kilofem palnęła nim martwe oko trupa. Za przykładem śmiałej wrony ruszyły się jej towarzyszki. Ta preparowała żebro, inna szczypała nogę, jeszcze inna rozrabiała ranę w czaszce. Najbardziej przecież ze wszystkich odznaczyła się ta (należy jej się tytuł wrony "tej miary"), co zapragnęła zajrzeć do wnętrza mózgu, do siedliska wolnej myśli i zupełnie je zeżreć. Ta wstąpiła majestatycznie na nogę Winrycha, przemaszerowała po nim, dotarła szczęśliwie aż do głowy i poczęła dobijać się zapamiętale do wnętrza tej czaszki, do tej ostatniej fortecy polskiego powstania. Nim wszakże skosztowała warcholskiego mózgu i zdążyła osiągnąć tak zwany tytuł do sławy, spłoszył ją nowy przybysz, co zbliżał się niepostrzeżenie, chyłkiem, podobny do dużej, szarej bestii. Nie był to wcale poetyczny szakal, lecz człowiek ubogi, chłop z wioski najbliższej. Na działku, który odtąd miał do niego należeć na zawsze, znalazły się trupy - szedł tedy zabrać je stamtąd” i w opisie ograbienia ciała powstańca przez chłopa).Szybki test:Impresjonizm w noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony” odnajdujemy:a) w opisach przeżyć wewnętrznych bohaterab) w wizjach przyszłości bohaterac) w opisach śmierci bohaterad) w opisach przyrodyRozwiązanieNaturalizm w noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony” odnajdujemy:a) w opisach przyrody i krajobrazub) w oskarżeniu autorac) w opisach brzydoty i biologicznościd) w opisie przeżyć bohateraRozwiązanieRealizm w noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony” odnajdujemy:a) w partiach opisujących stan fizyczny i psychiczny bohaterab) w opisach przeżyć bohaterac) w opisie głodnych ptakówd) w opisach krajobrazówRozwiązanie Zobacz inne artykuły:Doktor PiotrCzas i miejsce akcji opowiadania „Doktor Piotr”„Doktor Piotr” - stereszczenie opowiadaniaProblematyka opowiadania „Doktor Piotr”Charakterystyka głównych bohaterów opowiadania „Doktor Piotr”Kompozycja i struktura opowiadania „Doktor Piotr”„Doktor Piotr” - nowela czy opowiadanie?Konflikt między ojcem a synem w „Doktorze PiotrzeDominik Cedzyna jako przykład losów zrujnowanej szlachty w końcu XIX wieku w Królestwie PolskimPlan wydarzeń opowiadania „Doktor Piotr”Motywy literackie w opowiadaniu „Doktor Piotr”Najważniejsze cytaty opowiadania „Doktor Piotr”Rozdziobią nas kruki, wronyCzas i miejsce akcji noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”„Rozdziobią nas kruki, wrony…” - streszczenie noweliProblematyka noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”Charakterystyka bohaterów noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”Kompozycja i struktura noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”Symbolizm noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”Impresjonizm, naturalizm i ekspresjonizm noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”Plan wydarzeń noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”Motywy literackie w noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”Najważniejsze cytaty noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony…”SiłaczkaCzas i miejsce akcji opowiadania „Siłaczka”„Siłaczka” - streszczenie opowiadaniaGeneza opowiadania „Siłaczka”Problematyka „Siłaczki”Charakterystyka bohaterów „Siłaczki”Kompozycja i struktura „Siłaczki”Altruizm czy konformizm w „Siłaczce” ŻeromskiegoNarracja „Siłaczki”Plan wydarzeń „Siłaczki”Motywy literackie w „Siłaczce”Najważniejsze cytaty w „Siłaczce”InneStefan Żeromski - życiorysKalendarium twórczości ŻeromskiegoKrytyczne opinie o „Opowiadaniach” Stefana ŻeromskiegoBibliografiaPartner serwisu: kontakt | polityka cookies
Stefan Żeromski. 99 books53 followers. Stefan Żeromski ( [ˈstɛfan ʐɛˈrɔmski] Strawczyn near Kielce, October 14, 1864 – November 20, 1925, Warsaw) was a Polish novelist and dramatist. He was called the "conscience of Polish literature". He also wrote under the pen names: Maurycy Zych, Józef Katerla and Stefan Iksmoreż.
Spis treści Chciwość: 1 Chłop: 1 2 Cierpienie: 1 Deszcz: 1 Koń: 1 Natura: 1 2 Patriota: 1 Poświęcenie: 1 Powstaniec: 1 Ptak: 1 2 Śmierć: 1 2 Wiatr: 1 Uwspółcześnienia: pisownia łączna i rozdzielna, np.: pokryjomu -> po kryjomu; z za -> zza; po za > poza; któżby -> któż by; nietylko -> nie tylko; napowrót -> na powrót; przedewszystkiem -> przede wszystkim; to też (więc) -> toteż; pisownia joty, np.: partya -> partia; zoryentował się -> zorientował się; partyi -> partii; reakcyi -> reakcji; bestyi -> bestii; egzekucyi -> egzekucji; fleksja, w szczególności końcówki fleksyjne Msc. i N. lp i lm, np.: tem -> tym; przybranem -> przybranym; całem -> całym; zupełnem -> zupełnym; rzadkiem -> rzadkim; długiem -> długim; swojem -> swoim; dzióba -> dzioba; bolu > bólu; inne zmiany: chróst -> chrust; brózda -> bruzda; zczerniałe -> sczerniałe; żelaztwo -> żelastwo; paznogcie -> paznokcie; postrzedz -> postrzec; syllogizm -> sylogizm; śpiczasty > spiczasty; pojedyńczo > pojedynczo; t. z. -> tzw.; Uwspółcześniono interpunkcję, zbieg przecinka i myślnika zastąpiono samym myślnikiem. Rozdzióbią nas kruki, wrony… 1NaturaAni jeden żywy promień nie zdołał przebić powodzi chmur, gnanych przez wichry. Skąpa jasność poranka rozmnożyła się po kryjomu, uwidoczniając krajobraz płaski, rozległy i zupełnie pusty. Leciała ulewa deszczu, sypkiego jak ziarno. Wiatr krople jego w locie podrywał, niósł w kierunku ukośnym i ciskał o ziemię. 2Ponura jesień zwarzyła już i wytruła w trawach i chwastach wszystko, co żyło. Obdarte z liści, sczerniałe rokiciny[1] żałośnie szumiały, zniżając pręty aż do samej ziemi. Kartofliska, ściernie[2], a szczególniej role świeżo uprawne i zasiane, rozmiękły na przepaściste bagna. Bure obłoki, podarte i rozczochrane, leciały szybko, prawie po powierzchniach tych pól obumarłych i przez deszcz schłostanych. 3Właśnie o samym świcie Andrzej Borycki (bardziej znany pod przybranym nazwiskiem Szymona Winrycha) wyjechał zza pagórków rajgórskich i skierował się pod Nasielsk, na szerokie płaszczyzny. Porzuciwszy zarośla, trzymał się przez czas pewien śladu polnej drożyny, gdy mu ta jednak zginęła w kałużach, ruszył wprost przed siebie, na poprzek zagonów. 4PowstaniecPrzez dwie noce już czuwał i trzeci dzień wciąż szedł przy wozie. Buty mu się w rzadkim błocie rozciapały tak misternie, że przyszwy szły swoim porządkiem, podeszwy swoim porządkiem, a bose stopy w zupełnym odosobnieniu. Bardzo przemókł i przeziąbł do szpiku kości. Któż by zdołał poznać w tym obdartusie byłego prezesa najweselszej pod księżycem konfraterni[3] tzw. śrubstaków[4], dawnego Jędrka, króla i padyszacha[5] syren warszawskich? Włosy mu porosły „w orle pióra”, paznokcie „w dzikie szpony”, chodził teraz w przepoconej sukmanie, żarł chciwie razowiec ze sperką[6] i żłopał gorzałę z taką naiwnością, jakby to była woda sodowa z sokiem porzeczkowym. 5Konie były głodne i zgonione tak dalece, że co pewien czas ustawały. Nic dziwnego: koła zarzynały się w błoto po szynkle[7], a na drabiniastym wozie pod trochą[8] olszowego chrustu, siana i słomy leżało samych karabinków sztuk sześćdziesiąt i kilkanaście pałaszów[9], nie licząc broni drobniejszej. Były to wcale niezłe szkapy: rosłe, podkasane[10], prawie chude, ale ze świetnej rasy pociągowej. Mogły jak nic robić dziesięć mil[11] na dobę, byleby im pozwolić dobrze wytchnąć dwa razy i uczciwie je popaść. Konie należały do pewnego sztachetki z okolic Mławy. Stanowiły one znaczną część jego majątku, bo posiadał summa summarum[12] trzy szkapy, jednakże pożyczał ich Winrychowi na każde zapotrzebowanie. Ostatni przychodził zazwyczaj późno w nocy, stukał do okna domostwa — wychodzili obydwaj z gospodarzem, wyprowadzali konie cichaczem, aby nie budzić parobka, wytaczali wóz i jazda! Letnią porą była to rzecz wcale łatwa, owa jazda. We dnie Winrych spał w gąszczach leśnych, a konie się pasły. Teraz niepodobna było ani spać, ani popasać. Winrych liczył na to, że go ktoś zluzuje, zwłaszcza, że najuciążliwsze posterunki i przeszkody szczęśliwie wyminął. Poświęcenie, PatriotaAle nie takie to już były czasy… Jeżeli kto jeszcze na tej ziemi walczył w całym i zupełnym znaczeniu tego słowa, to on, Winrych. On jeden jeszcze chodził po broń, jeden nie upadał na duchu. Gdyby nie on, i sama partia[13] byłaby się od dawna rozleciała na cztery strony świata. Przez długi czas tych ludzi ściganych, głodnych, przeziębłych i wylęknionych wspierał swymi szyderczymi półsłowami i podniecał jak chłostą. Teraz, gdy już wszystko runęło na łeb w bezdenną jamę trwogi, on się, jak to mówią, zawziął. W miarę tego, jak nie tylko do głębi nastrojów i sumień, ale do podstaw tzw. polityki rewolucyjnej wciskać się poczęła coraz bezczelniej i natarczywiej filozoficzna zasada: fratres, rapiamus, capiamus, fugiamusque[14] — on czuł w sobie upór coraz zuchwalszy, coraz straszliwiej bolesny i już prawie szalony… 6Gdy tak zmoknięty, głodny i bardzo znużony brnął przy wozie, poczęło, jakby wraz z zimnem, wsiąkać w niego uczucie nędzy. W kieszeni nie miał już ani okruszyny chleba i ani kropli wódki we flaszce. Dziurawe buty, absolutnie wzięte (jeżeli notabene[15] był w nich milimeter[16] rzemienia, zasługujący na to, aby był absolutnie czy tam inaczej brany), nie mogły być przyczyną owego uczucia nędzy. Nie sam głód również i nie samo zimno je wywoływało. Ale po śladach, zostawionych na błocie przez te dziurawe buty, szła za Winrychem ironia spostrzeżeń, owa bieda okrutna, co nie waha się wtargnąć do miejsca świętego świętych, co odważnie, jak plugawy lichwiarz, bierze w szachrajską swą rękę bezcenne klejnoty ludzkiego ducha i drwi z ich wartości, ubierając tę podłość w najlogiczniejsze sylogizmy[17]. 7— Wszystko przełajdaczone — szepcze Winrych, pogwizdując — przegrane nie tylko do ostatniej nitki, ale do ostatniego westchnienia wolnego. Teraz dopiero wyleci na świat strach o wielkich ślepiach, ze stojącymi na łbie włosami, i wypędzi z mysich nor wszystkich metafizyków reakcji i proroków ciemnoty. Czego dawniej nie ważyłby się jeden drugiemu do ucha powiedzieć, to teraz będą opiewali heksametrem[18]. Ile w człowieku jest zbója i zdrajcy, tyle z niego wywleką, na widok publiczny ukażą i ku czci oraz naśladowaniu podadzą. I pomyśleć, że to my taki sprawiliśmy postęp wyobrażeń, ponieważ przegraliśmy… 8Mocniej zacisnął pas wełniany, osłonił piersi sukmaną i ruszył dalej, zwiesiwszy głowę. Czasami ją podnosił i mówił przez zęby: 9— Psy parszywe! 10Deszcz, WiatrDeszcz ostry nacichł i siał tylko ów pył wodny, nieustanny, zawieszający tuż przed okiem jakby nieprzejrzystą zasłonę. Podmuchy wiatru szalały dokoła wozu, gwizdały między sprychami, wydymały długie poły sukmany i targały koszulę na Winrychu. 11Za zasłoną mgły dał się nagle postrzec jakiś ruch jednostajny, równoległy do ledwie widocznego horyzontu. Mógł to być szereg wozów, stado bydła, albo — wojsko. 12Winrych patrzał przez chwilę, przymrużywszy powieki. Doznawał takiego wrażenia, jakby ktoś zagiął palec pod żyłę krwionośną w jego piersiach i wydzierał ją na zewnątrz. 13— Moskale… — wyszeptał. 14Dał koniom po siarczystym bacie, ściągnął lejce, zawrócił prawie na miejscu i zaczął uciekać. Nie chciał, a raczej nie mógł odwrócić głowy, ażeby się obejrzeć poza siebie i zbadać, co się tam dzieje. Zdawało mu się, że umknie na bok niepostrzeżony. Nieszczęście chciało, że miejsce było gołe i puste w promieniu wiorst[19] kilku. 15Uciekający wóz spostrzeżono. Z szeregów postępującego wojska odłamała się grupa jeźdźców, wysunęła przed front i pomknęła co koń skoczy. Winrych, patrząc już na to zjawisko, nie mógł zrozumieć, czy ci ludzie sadzą ku niemu, czy się oddalają w kierunku przeciwległym. Dopiero zobaczywszy chorągiewki przy schylonych lancach i łby końskie, zorientował się dobrze. Wtedy krew szarpiąca się w jego pulsach — jakby stężała i stanęła w biegu… Zatrzymał konie, omotał dokoła luśni[20] parciane lejce i namyślał się, co wywlec z wozu do obrony: pałasz czy sztucer nienabity? 16Zanim wszakże cokolwiek przedsięwziąć zdołał, machinalnie zbliżył się do zmordowanych koni swoich i zaczął jednemu z nich zdejmować kantar[21] ze łba i ściągać chomąto[22], jakby z zamiarem puszczenia na wolność tych towarzyszów niedoli. Czyniąc to, na chwilę przytulił się do szyi końskiej i westchnął. 17Ośmiu ułanów rosyjskich na pięknych koniach dopadło wozu i w mgnieniu oka ze wszystkich stron go otoczyło. Jeden z nich, nie mówiąc ani słowa, począł zrzucać lancą suche gałęzie oraz snopki kłoci[23] i sondować głąb wozu. 18Gdy grot dźwięknął, uderzywszy o lufy sztucerów — żołnierz poklepał Winrycha po ramieniu i mrugnął na towarzyszów. Tamci sięgnęli po karabinki założone na plecy. Winrych stał na miejscu jak przedtem, obejmując ramieniem kark konia. Usta mu się skrzywiły wzgardliwie i w sercu zsiadło nie to męstwo, lecz pogarda bezbrzeżna, pogarda wszystkiego na tej ziemi. 19— Ty do czyjej partii to wiozłeś? — zapytał go ów rewidujący. 20— Głupiś! — odrzekł Winrych, nie podnosząc głowy. 21— Do czyjej partii to wiozłeś? Słysz, polaczyszka![24] 22— Głupiś! 23— To nie chłop — rzekł do podwładnych starszy z naszywką na ramieniu — to powstaniec. 24— Głupiś! — rzekł Winrych, patrząc w ziemię. 25— Bierz psiego syna! — wrzasnął żołdak. 26ŚmierćDwu z nich odsadziło się natychmiast o kilkadziesiąt kroków i szybkim ruchem nastawiło lance poziomo. Skazany spojrzał na nich, gdy mieli ukłuć konie ostrogami, i zaraz, jak małe dziecko, zasłaniając głowę rękami, cichym, szczególnym głosem wymówił: 27— Nie zabijajcie mnie… 28Zerwali się w skok z miejsca zgodnym susem i wraz go przebili. Jeden ohydnie rozpłatał mu brzuch, a drugi złamał dekę[25] piersiową. Trzeci ułan odjechał o kilkanaście kroków i gdy dwaj pierwsi, wyrwawszy lance i splunąwszy, usunęli się na bok, wziął na cel głowę powstańca. Pociągnął za cyngiel wtedy właśnie, gdy nieszczęsny zsunął się w bruzdę. Kula, przeszywszy czaszkę naręcznego[26] konia, zabiła go na miejscu. Zwierzę stęknęło żałośnie i padło bez tchu na nogi konającego Andrzeja. Żołnierze zsiedli z koni i zrewidowali puste kieszenie sukmany. Rozgniewani o to, że Winrych wypił wszystką gorzałkę, rozbili butelkę na jego czaszce i podarli mu ostrogami policzki. Na głos sygnału, wzywającego ich do powrotu, wskoczyli na siodła i nabrawszy z wozu po kilka sztuk dobrych pałaszów belgijskich, odjechali za oddziałem, który zanurzył się już we mgłę i szarugę. Dowódca szwadronu ścigał forsownie jakiś topniejący oddziałek powstańczy, toteż nie miał czasu zawrócić po broń zostawioną w polu na wozie Winrychowym. 29Tymczasem deszcz rzęsisty puścił się znowu i na małą chwilę ocucił powstańca. 30Powieki jego, zaciśnięte przez ból i popłoch śmiertelny, dźwignęły się i oczy po raz ostatni zobaczyły obłoki. Usta mu drgnęły i wymówiły do tych chmur szybko pędzących ostatnią myśl: 31— …Odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom… 32Wielka nadzieja nieśmiertelności ogarnęła umierającego niby przestrzeń bez końca. Z tą nadzieją w sercu umarł. 33Głowa jego wygniotła w błocie dołek, do którego teraz spływać poczęły maleńkie strumyki i tworzyły coraz większą kałużę. Krople, trzepiąc w nią, wzbijały duże, wysoko wzdęte bańki, rozpryskujące się w nicość tak szybko i zupełnie, jak ludzkie święte złudzenia. Koń, CierpienieZabity koń stygł szybko na zimnie, a pozostały przy życiu szarpał się w zaprzęgu tak gwałtownie, jakby go kto smagał rzemiennym batem. Nagle przechylił się przez dyszel, przez martwego towarzysza i obwąchał głowę Winrycha. Skoro[27] poczuł trupa, ślepie mu krwią nabiegły, grzywa na karku wzburzyła się dziko, szarpnął się w tył, potem cisnął naprzód całym korpusem, bił nogami w ziemię i wierzgał na wszystkie strony w takiej furii, że tylna jego noga wpadła między sprychy[28] przedniego koła wozu. Szarpnął ją z całej mocy i okropnie złamał powyżej pęciny. Ból wprawił go we wściekłość tym większą. Rozjuszony, wściekłymi skokami rzucać się począł. Kość pękła na dwoje w taki sposób, że ostry i jak nóż spiczasty jej kawałek przebił skórę i coraz bardziej, wskutek targania, ją okrawał. 34Natura, PtakDopiero nazajutrz rano pluchota bić przestała, choć wiatr wcale nie ucichł. Chmury leciały wysoko, poprzedzielane głębiami cieniów o kształtach dziwacznych. Pod wiatr i jakby na spotkanie obłoków ciągnęły już stadami, już pojedynczo kruki i wrony. Podmuchy wichrów odnosiły je i odpychały na powrót, nieraz zabawnie wyłamywały im skrzydła do góry albo kamieniem ciskały ku ziemi. Nad padliną w polu leżącą ptactwo krążyć poczęło, zniżało lot usilnie i po długim mocowaniu się z wichurą siadało na zagonach z daleka. 35Koń żyjący wciąż stał ze złamaną nogą, zamkniętą między sprychami. Wyciągnąć jej dla wielkiego bólu[29] już nie usiłował. Obnażona kość przy każdym poruszeniu zaczepiała się o drzewo i krajała skórę. 36Ujrzawszy wrony, powolnymi kroki[30], z nogi na nogę postępujące ku wozowi, koń zarżał. Zdawał się wołać na ludzi osiadłych, na plemię ludzkie: 37— O ludzie nikczemni, o rodzie występny, o plemię morderców!… 38Krzyk ten rozlegał się nad pustą okolicą i ginął w szalonym głosie wiatru, tylko na chwilę wstrzymując postęp trupojadów. Śmierć, PtakWrony z wielką rozwagą, taktem, statkiem[31], cierpliwością i dyplomacją zbliżały się, przekrzywiając głowy i uważnie badając stan rzeczy. Szczególnie jedna zdradzała największy zasób energii, żądzy odznaczenia się czy nienawiści. Było to może zresztą po prostu namiętne odczuwanie interesów własnego dzioba i żołądka, czyli, jak przywykliśmy mówić, odwagi (co „było dawniej paradoksem, ale w nowszych czasach okazało się pewnikiem…”). Przymaszerowała aż do nozdrzy zabitego konia, z których sączył się jeszcze sopel krwi skrzepłej, okrytej błoną rudawą. Bystre i przenikliwe jej oczy dojrzały, co należy. Wtedy bez namysłu skoczyła na głowę zabitej szkapy, podniosła łeb do góry, rozkraczyła nogi jak drwal zabierający się do rąbania, nakierowała dziób prostopadle i jak żelaznym kilofem palnęła nim martwe oko trupa. Za przykładem śmiałej wrony ruszyły się jej towarzyszki. Ta preparowała żebro, inna szczypała nogę, jeszcze inna rozrabiała ranę w czaszce. Najbardziej przecież ze wszystkich odznaczyła się ta (należy jej się tytuł „tej miary”), co pragnęła zajrzeć do wnętrza mózgu, do siedliska wolnej myśli i zupełnie je zeżreć. Ta wstąpiła majestatycznie na nogę Winrycha, pomaszerowała po nim, dotarła szczęśliwie aż do głowy i poczęła dobijać się zapamiętale do wnętrza tej czaszki, do tej ostatniej fortecy polskiego powstania. 39Nim wszakże skosztowała warcholskiego mózgu i zdążyła osiągnąć tzw. tytuł do sławy, spłoszył ją nowy przybysz, co zbliżał się niespostrzeżenie, chyłkiem, podobny do dużej, szarej bestii. Chłop, ChciwośćNie był to wcale poetyczny szakal, lecz człowiek ubogi, chłop z wioski najbliższej. Na działku[32], który odtąd miał do niego należeć na zawsze, znalazły się trupy — szedł tedy[33] zabrać je stamtąd. 40Bał się srodze Moskali, toteż prawie pełzał na czworakach. Paliła go żądza poucinania rzemieni i podniecała słodka nadzieja znalezienia jeszcze, pomimo lustracji żołnierskiej, żelastwa, postronków i odzieży na trupie. Stanąwszy wreszcie nad zwłokami Winrycha, począł kiwać głową i wzdychać — potem ukląkł na ziemi, zdjął kaszkiet, przeżegnał się i zmówił głośno pacierz. 41Wyrzekłszy ostatnie amen, już z błyskiem pożądliwości w oczach, rzucił się przede wszystkim do kieszeni i zanadrza i począł szukać trzosa[34]. Nic tam już nie znalazł. Obdarł tedy trupa z sukmany, szmat zgrzebnych, zzuł mu buty, zabrał nawet zbłocone onuczki[35], owinął tymi łachmanami część broni i szybko się oddalił. Po upływie godziny wrócił, aby zabrać resztę zdobyczy. Około południa przyprowadził parę koni i wyprzągł konia kalekę. Obejrzawszy jak najstaranniej jego przetrąconą nogę, przyszedł do wniosku, że jest zepsutą zupełnie. Trzeba było szkapę na nic niezdatną udusić. Założył jej też, nie zwlekając, linkę na kark, przywiązał ją do wagi od orczyków[36], wlokącej się za parą jego koni, plunął w garść i popędził je, tnąc z całej mocy. Konie nagle szarpnęły, pętlica zdusiła gardziel skazańca i zwaliła go na ziemię. Za chwilę jednak moriturus[37] zerwał się i pobiegł cwałem za ciągnącą go parą, stąpając ostrym szpicem nagiej piszczeli po błocie i po kamieniach. 42Chłop spojrzał i aż zakrył sobie oczy z obrzydzenia. Zaraz odwiązał linkę i dał pokój egzekucji. Zaprzągł konie do wozu i odjechał. Po południu zjawił się z kozikiem i zdjął skórę z konia zastrzelonego przez ułanów. Została tylko do usunięcia skóra na koniu jeszcze żywym. Chłopowina medytował, roztrząsał sprawę i rozpatrywał ją z rozmaitych punktów. Mógłby zdechlaka zarznąć kozikiem i załatwić całą rzecz za jednym zamachem, ale nie chciało mu się „paprać” moralnie i fizycznie. Z drugiej strony — bał się nie na żarty, aby ktoś w nocy nie zakradł się cichaczem, nie zatłukł szkapy i skóry z niej nie ściągnął. Koniec końców, tknięty jakimś skrupułem, rzekł do leżącej: 43— Ej — a dychaj se tu… I tak na jutro na rano kopyta wyciągniesz. Spracowałem się! Pan Jezus miłosierny pobłogosławił mnie grzesznemu… Może i nikt nie widział, może i nie przyjdzie po skórę. Dobre i to. Dychaj se tu, niebogo, dychaj… 44ChłopNa uboczu względnie[38] do tego kierunku, w jakim zdążał Winrych, były w równym polu doły kartoflane. Ponieważ okazało się, że grunt przepuszczał wodę do wnętrza tych dworskich piwnic zimowych, więc przeniesiono je w inne miejsce, a jamy owe chwastem zarosły. Krzaki berberysu zagaiły[39] ich dno i ściany. Belki ocembrowania pozapadały się wraz z bryłami gliny, tworząc lochy i katakumby, pełne teraz wodnistego błota. Do jednej z tych dziur zaciągnął włościanin[40] nad wieczorem trupa powstańca i zwłoki konia obdartego ze skóry. Zepchnął je pospołu[41] do jednego lochu, uwikłał żerdzią między dylami[42] i zielskiem i narzucił z wierzchu trochę gliny, aby tego żeru wrony nie wytropiły. 45Tak bez wiedzy i woli zemściwszy się za tylowieczne niewolnictwo, za szerzenie ciemnoty, za wyzysk, za hańbę i cierpienie ludu, szedł ku domowi z odkrytą głową i z modlitwą na ustach. Dziwnie rzewna radość zstępowała do jego duszy i ubierała mu cały widnokrąg, cały zakres umysłowego objęcia, całą ziemię barwami cudnie pięknymi. Głęboko, prawdziwie, z całej duszy wielbił Boga za to, że w bezgranicznym miłosierdziu swoim zesłał mu tyle żelastwa i rzemienia… 46Nagle w śmiertelnej ciszy jesiennego zmroku przeleciało nad ziemią rozpaczliwe końskie rżenie. Chłop się zatrzymał i nakrywszy oczy dłonią od blasku, patrzał pod zachód słońca. 47Na tle zorzy liliowej widać było konia, wspartego na przednich nogach. Motał[43] łbem, wykręcał go w stronę grobu Winrycha i rżał. 48Trzepały się nad tym żywym trupem, wzlatywały, spadały i krążyły wron całe gromady. Zorza szybko gasła. Zza świata szła noc, rozpacz i śmierć.
Symbolika tytułu „Rozdziobią nas kruki, wrony…” Nowela Stefana Żeromskiego: „Rozdziobią nas kruki, wrony…”, która ukazała się drukiem w 1895 roku poza cenzurą w Szwajcarii, jest swoistym rozrachunkiem autora z sytuacją, w jakiej od ponad stu lat znajdowała się Polska, podzielona na trzy zabory. Czas i miejsce akcji W tomie Rozdzióbią nas kruki, wrony…, a szczególnie w tytułowym opowiadaniu, do skarbca stałych tematów prozy Stefana Żeromskiego dołączyła kwestia niepodległościowa i powstańcza. Akcja utworu toczy się na Kielecczyźnie, bohater wiezie do oddziału broń i w okolicach Nasielska zostaje zaatakowany przez Rosjan. Sytuacja ta przypada na końcowy okres powstania styczniowego. Bohatera poznajemy w momencie trzeciego dnia jego wędrówki,... więcejBohaterowie Szymon Winrych – naprawdę nazywa się Andrzej Borycki. To powstaniec, który choć zdaje sobie sprawę z tego, że powstanie dogorywa, nie poddaje się i walczy do upadłego. Uparcie dąży do celu, nie straszny mu głód ani ziąb, nie boi się też samotności. Jego zaciekłość i konsekwencja w działaniu to rezultat świadomości, że po klęsce powstania pałeczkę przejmą przeciwnicy walki narodowowyzwoleńczej. Nie chce dopuścić do... więcejCharakterystyka i los Szymona Winrycha Szymon Winrych jest głównym bohaterem opowiadania Stefana Żeromskiego Rozdzióbią nas kruki, wrony. Ten przebrany za chłopa powstaniec posiadał szlachetne urodzenie. Jego niesamowite zaangażowanie w walkę narodowowyzwoleńczą było tak duże, że narażał własne życie, aby tylko osiągnąć cel. Nadludzkim wręcz wysiłkiem przewoził karabiny do jednego z oddziałów. Przez dwie noce już czuwał i trzeci dzień wciąż szedł przy... więcejStosunek chłopa do powstania Powstanie styczniowe musiało upaść, ponieważ najliczniejsza część społeczności narodowej nie identyfikowała się z nim. Był to zasłużony, choć tragiczny w skutkach odwet historii za wielowiekowe niewolnictwo, za szerzenie ciemnoty, wyzysk, hańbę i cierpienie ludu. Myśl tę wyraził pisarz poprzez ukazanie postaci chłopa-nędzarza, który zwabiony nadzieją nieoczekiwanej zdobyczy skrada się pod osłoną nadciągającej nocy i zupełnie... więcejSymbolika tytułu „Rozdziobią nas kruki, wrony…” Nowela Stefana Żeromskiego: „Rozdziobią nas kruki, wrony…”, która ukazała się drukiem w 1895 roku poza cenzurą w Szwajcarii, jest swoistym rozrachunkiem autora z sytuacją, w jakiej od ponad stu lat znajdowała się Polska, podzielona na trzy zabory. Utwór jest patriotycznym protestem pisarza przeciw uciskowi narodowemu, wyrażeniem poczucia więzi z tradycją walki niepodległościowej i ostrym zarysowaniem źródeł jej klęsk... więcej
  1. Υнюղፑտθդож οጡα оψикло
    1. Атр ιнт ረу
    2. Ωρኯснխ яхቃ
    3. Чուг կоշεчωснац иլугиф βω
  2. Риν υ
  3. Сваፔኜւо чечէφωቦቲ
    1. З կէжа
    2. Εшοгеглոቱ ψиռաко
    3. Дрытሉх еጭозвωսωዩ уλаш εвዐзвաξу
  4. ኃγ об ча
Moja nieudolna proba wykonania utworu Edwarda Stachury pt "Nie rozdziobia nas kruki ni wrony". Utwor ten byl wykonywany m.in przez Sdm oraz trio - Zbigniew L
Home Książki Klasyka Rozdziobią nas kruki, wrony Wydawnictwo: IBIS klasyka 34 str. 34 min. Kategoria: klasyka Wydawnictwo: IBIS Data wydania: 2012-01-01 Data 1. wyd. pol.: 1956-01-01 Liczba stron: 34 Czas czytania 34 min. Język: polski ISBN: 9788377383193 Krótka nowela autorstwa Stefana Żeromskiego składająca się z trzech części, pełna aluzji do upadku powstania styczniowego. W opowiadaniu widzimy polskiego chłopa, powstańca, przewożącego na wozie broń. Dzieje się to jesienią, chłop idzie przez pole pełne błota, zacina deszcz. Niestety trafia w pewnym momencie na wojsko, jakie to wojsko i co się z nim stanie, można się dowiedzieć po przeczytaniu opowiadania. Porównywarka z zawsze aktualnymi cenami W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni. Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie: • online • przelewem • kartą płatniczą • Blikiem • podczas odbioru W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę. papierowe ebook audiobook wszystkie formaty Sortuj: Książki autora Podobne książki Oceny Średnia ocen 5,8 / 10 2380 ocen Twoja ocena 0 / 10 Cytaty Powiązane treści
Study with Quizlet and memorize flashcards containing terms like Zdawał się wołać na ludzi osiadłych, na plemię ludzkie:, Wielka nadzieja nieśmiertelności ogarnęła umierającego,, Jeżeli kto jeszcze na tej ziemi walczył and more. Wstęp: Losy powstań­ców doty­czą nie tyl­ko przy­go­to­wa­nia i dzia­ła­nia pod­czas powsta­nia oraz codzien­no­ści po zakoń­cze­niu wal­ki, lecz tak­że wią­żą się z pamię­cią o powsta­niu. Moż­na wręcz powie­dzieć, że motyw pamię­ci jest naj­waż­niej­szym ele­men­tem losów powstań­ców – nie­mal wszy­scy już ode­szli, ale dzię­ki pamię­ci ich boha­ter­stwo nie zosta­ło zapomniane. Rozwinięcie (kontekst): Oce­na powstań naro­do­wych nigdy nie jest jed­no­znacz­na. Czę­sto w histo­rii nie było jed­nak moż­li­wo­ści pod­ję­cia dys­ku­sji – zamiast tego wła­dzę narzu­ca­ły pro­pa­gan­dę. Taka sytu­acja doty­czy­ła mię­dzy inny­mi powsta­nia war­szaw­skie­go w okre­sie PRL, kie­dy to wła­dze utrud­nia­ły upa­mięt­nia­nie powstań­ców i prze­śla­do­wa­ły żoł­nie­rzy Armii Kra­jo­wej. Dopie­ro w 1983 r. poja­wi­ła się pierw­sza for­ma upa­mięt­nie­nia powstań­ców – Pomnik Małe­go Powstań­ca (wcze­śniej wła­dze robi­ły wszyst­ko, aby prze­mil­czeć wątek powsta­nia war­szaw­skie­go i wyprzeć go z pamię­ci zbio­ro­wej). Kon­tekst histo­rycz­ny uświa­da­mia więc to samo, co zda­je się prze­ka­zy­wać Eli­za Orzesz­ko­wa w nowe­li “Glo­ria vic­tis”. Powstań­cy czę­sto nie doży­wa­ją cza­sów, gdy ich boha­ter­stwo jest nale­ży­cie doce­nio­ne. U Orzesz­ko­wej nośni­kiem pamię­ci jest przy­ro­da, nato­miast w praw­dzi­wym życiu – jed­nost­ko­wa pamięć, któ­ra dopie­ro po latach mogła zło­żyć swo­je poszcze­gól­ne kadry w jeden wiel­ki akt pamię­ci zbiorowej. Rozwinięcie (“Rozdzióbią nas kruki, wrony...”): Kry­tycz­ną reflek­sję o losach powstań­ców zamie­ścił tak­że Ste­fan Żerom­ski w opo­wia­da­niu “Roz­dzió­bią nas kru­ki, wro­ny...”. Pod­kre­śla on jesz­cze dobit­niej, że powstań­cy zazwy­czaj nie doży­wa­ją chwa­ły. Win­rych umie­ra samot­nie pod koniec powsta­nia stycz­nio­we­go, a jego śmierć jest poni­ża­ją­ca. Nie docze­kał upa­mięt­nie­nia – wręcz prze­ciw­nie, gdy tyl­ko lokal­ny chłop zna­lazł cia­ło powstań­ca, prze­szu­kał je i okradł. Oskó­ro­wał tak­że konia powstań­ca. Wszel­kie idee, o któ­re wal­czył Win­rych, ode­szły w nie­pa­mięć. Prze­gra­ły z docze­sno­ścią (chłop popra­wił swo­ją sytu­ację materialną). Zakończenie (podsumowanie): Powstań­cy wyka­zu­ją się boha­ter­stwem, ale zazwy­czaj umie­ra­ją samot­ni i zapo­mnia­ni. Arty­ści w tek­stach kul­tu­ry pró­bu­ją kul­ty­wo­wać pamięć o nich i pod­trzy­my­wać zapał do wal­ki (jak to robi Orzesz­ko­wa, tłu­ma­cząc, że nawet jeśli o powstań­cach listo­pa­do­wych zapo­mnia­no, są oni moral­ny­mi zwy­cięz­ca­mi). Zawsze bowiem przy­cho­dzi moment, w któ­rym histo­rycz­ne rachun­ki są wyrów­na­ne – dzie­jo­wa spra­wie­dli­wość roz­gry­wa się zwy­kle po latach, ale następuje. Przy realizacji tego tematu warto przeczytać także: Naj­dłuż­sza bitwa Peere­lu. Powsta­nie War­szaw­skie w pro­pa­gan­dzie i pamię­ci (Jacek Z. Sawic­ki – Samot­ność powstań­ca i jej tra­gicz­ne znaczenie Tra­gicz­ny wymiar ludz­kie­go losu PAST SIMPLE VS PAST CONTINUOUS. 10th - 12th. Rozdzióbią nas kruki, wrony quiz for 3rd grade students. Find other quizzes for Other and more on Quizizz for free!

W 1895 roku zostały opublikowane dwie debiutanckie książki Stefana Żeromskiego, które w sumie zawierały osiemnaście opowiadań. Tom zatytułowany Opowiadania ukazał się pod nazwiskiem autora w Warszawie, natomiast tom Rozdzióbią nas kruki, wrony… – w Krakowie. Miejsce wydania ma tu pewne znaczenie; Żeromski przebywał wówczas w Szwajcarii i książkę tę, zawierającą utwory niecenzuralne z punktu widzenia władzy carskiej, mógł wydać tylko poza obszarem rosyjskiego imperium. Z tych samych powodów nie dał publikacji swego nazwiska, opatrzył ją pseudonimem – Maurycy Zych. Opowiadanie rysuje śmierć powstańca z roku 1863, który schwytany przez ułanów carskich w czasie transportu broni, ginie przebity lancami. Wymowa ideowa tego mistrzowskiego, do dziś niesłychanie żywo przemawiającego tekstu, wiąże się jednak nie tylko z powstańczą heroiką. Do wszystkich swych utworów podejmujących problematykę walki narodowowyzwoleńczej Żeromski wprowadzał bowiem treści natury społeczno-klasowej, rzucające ostre światło na polityczne okoliczności tej walki, głębokie różnice dzielące klasy, odłamy czy grupy polskiego nas kruki, wrony… - problematyka utworu Opowiadanie Rozdzióbią nas kruki, wrony bez wątpienia kryje w sobie kilka sugestii ideowych. Jego sens da się określić jedynie poprzez operowanie sprzecznościami. I tak, solidarności z powstaniem towarzyszy tu ostry atak na wszelkiego typu grabarzy idei powstańczej. Patetyczne uniesienie skontrastowane jest z ironicznym, czasem wręcz jadowitym liryzmem przekory: autor z pewnego rodzaju upodobaniem wydobywa ponure, odrażające szczegóły. Jednak taki ton ostrzega czytelnika przed zgorzkniałą obojętnością. Daje również tekstowi wewnętrzne życie, nadaje specyficzny tok zdarzeń. Niektóre sprawy są zbyt bolesne, aby mówić o nich wprost, tak więc maska szyderstwa czy gorzkiej ironii może być rozumiana jako sposób umożliwiający mówienie o zastosowane w noweli środki: impresjonistyczny opis przyrody, naturalistyczne zestawianie ludzi i zwierząt, ekspresja i emocjonalizm opisów służą podkreśleniu i wzmocnieniu oskarżenia zawartego w utworze. Oskarżenie skierowane jest przeciwko tym, którzy ponoszą odpowiedzialność za nędzę i ciemnotę ludu oraz za jego polityczną nieświadomość. Pisarz oskarża również przeciwników walki o niepodległość, skazujących samotnych bohaterów na beznadziejną działalność bez pomocy i wsparcia. Oskarżenie przechodzi w ostrzeżenie. (cytat pochodzi ze Wstępu autorstwa Artura Hutnikiewicza do Wyboru opowiadań Stefana Żeromskiego) Nic dziwnego, że autor kończy utwór słowami: Zza świata szła noc, rozpacz i śmierć… To nastrojowe, nieco patetyczne zdanie jest zapowiedzią zagłady, jaka grozi narodowi. Ukazuje perspektywę przyszłości, mroczną, upadłą wizję naszego kraju. Co gorsze – już nas kruki, wrony... – plan wydarzeń 1. Przedstawienie postaci Andrzeja Boryckiego (czyli Szymona Winrycha): - charakterystyka wyglądu zewnętrznego bohatera; - powstańcza działalność Szymona Winrycha; - oburzenie powstańca zachowaniem tych, którzy nie mają woli walki. 2. Opis okoliczności spotkania Winrycha z rosyjskim oddziałem ułanów. 3. Atak Moskali na Winrycha: - rewizja wozu i ubrania powstańca; - dialog Winrycha z jednym z rewidujących; - brutalne zamordowanie bohatera. 4. Martwe ciało człowieka i konia żerowiskiem kruków i wron. 5. Przybycie chłopa na miejsce zdarzenia: - spłoszenie wron przez chłopa; - modlitwa nad ciałem powstańca; - kradzież skromnego ubioru oraz broni przewożonej przez Winrycha; - próba uśmiercenia drugiego konia; - zakopanie ciała Winrycha w dole kartoflanym; - wdzięczność i uwielbienie Boga za zesłanie chłopu tyle żelastwa i rzemieni - nagłe pojawienie się konia, który zwraca łeb w stronę grobu ukształtowanie tekstu Już pierwsze opowiadania Żeromskiego zwróciły uwagę ówczesnej krytyki wyjątkową urodą stylu i języka tej prozy. Znamienną cechą dziewiętnastowiecznej powieści i noweli realistycznej było prawie całkowite zatarcie granic między konwencją stylistyczną jaka obowiązywała w beletrystyce, a potocznym językiem codzienności. Realistyczna proza pragnęła przedstawiać rzeczywistość bez upiększeń i retuszu. Język opowiadań Żeromskiego uderzał wyjątkowym bogactwem słownictwa oraz umiejętnością znajdywania wyrazów jakby absolutnie w danym miejscu koniecznych i niewątpliwie trafnych. Dominującą konwencją jest w tym utworze konwencja realistyczna z elementami naturalizmu oraz symbolizmu. Niezwykle ważną rolę odgrywają również opisy przyrody. Właściwie cały utwór może być traktowany jako pewnego rodzaju obraz, obraz złożony z ruchu, dźwięku i koloru. Można by zaryzykować stwierdzenie, że przyroda w opowiadaniu Rozdziobią nas kruki, wrony… to w pewnym sensie jeden z bohaterów tego utworu. Widzi akt okrutnego mordu Winrycha, potem cuci go na chwilę kroplami deszczu. Z impresjonizmem opisu przyrody łączy się także realizm w opisie zmęczonego człowieka i jego koni jak również ekspresjonizm we wstrząsającej, drastycznej relacji z potraktowania zwłok przez wrony oraz chłopa. Opisując moment zabicia Winrycha autor dostarcza odbiorcom wielu nieprzyjemnych, drastycznych szczegółów; czytamy na przykład: Jeden ohydnie rozpłatał mu brzuch, drugi złamał dekę piersiową (…). Kula przeszywszy czaszkę naręcznego konia zabiła go na miejscu. Zwierzę stęknęło załośnie i padło bez tchu na nogi konającego Andrzeja. (…) Żołnierze (…) rozbili butelkę na jego czaszce i podarli mu ostrogami policzki Drastyczny jest także fragment, w którym Żeromski opisuje atak wron na ciało Winrycha. Charakterystyczne są określenia typu: postęp trupojadów Ta preparowała żebro, inna szczypła nogę, jeszcze inna rozrabiała ranę w czaszce Wrony z wielką rozwagą, taktem, statkiem, cierpliwością i dyplomacją zbliżały się, przekrzywiając głowy i uważnie badając stan rzeczy itp. Autor chętnie personifikuje wrony, przekornie przykleja do nich etykietkę ptaków mądrych i rozważnych. Ma to służyć pokazaniu zwykłej degradacji człowieka; udowodnieniu, że została przekroczona granica ludzkiej godności, a tym samym wyrażona zgoda na zwierzęce rządy w interesie dzioba i żołądka w czasie gdy kona ostatni powstaniec. Ciekawą sprawą jest również to, że mimo całej posępnej wizji w opowiadaniu występuje sporo akcentów humorystycznych, a nawet komicznych. Można to zauważyć już w charakterystyce Winrycha: Włosy mu porosły w orle pióra , paznokcie w dzikie szpony, chodził teraz w przepoconej sukmanie, żarł chciwie razowiec ze sperką i żłopał gorzałę z taką naiwnością, jakby to była woda sodowa z sokiem porzeczkowym. Artur Hutnikiewicz we Wstępie do pozycji Wybór opowiadań Stefana Żeromskiego tak wypowiada się na ten temat: Cały ten utwór zbudowany jest na grze kontrastów i dysonansów – drwiny i patetyczności, liryzmu i naturalistycznych, przejmujących zgrzytów. Ta nieustająca wymienność sprzecznych napięć emocjonalnych to znamienna osobliwość nie tylko Razi także postać chłopa, który w momencie grabieży zwłok powstańca głęboko, prawdziwie, z całej duszy wielbi Boga za to, że w bezgranicznym miłosierdziu swoim zesłał mu tyle żelastwa i rzemienia. Sceny przedstawione w opowiadaniu Rozdzióbią nas kruki, wrony… pokazują stosunek Żeromskiego do klęski powstania, wskazując przy tym obraz stosunków społecznych w Polsce. Pisarz podjął się niezwykle trudnego, odpowiedzialnego zadania, próbował przypomnieć najbardziej bolesne momenty naszej historii. To właśnie uczyniło Żeromskiego pisarzem, który rozrywa rany polskie, żeby się nie zabliźniły błoną podłości. To słowa wypowiedziane przez Sułkowskiego, tytułową postać jednego z dramatów pisarza. Żeromski był przekonany, że obowiązek literatury polega na ujawnianiu sprzeczności i niejasności społeczeństwa polskiego oraz wynikających z nich przestępstw, grzechów i zdrad. Może właśnie dlatego w opowiadaniu Rozdzióbią nas kruki, wrony… można wyczuć oskarżycielski ton oraz pretensje o zaniedbanie ludu i doprowadzenie do klęski powstania z powodu nikłego udziału w nim tej właśnie warstwy społecznej. Utwór Żeromskiego jest niewątpliwie arcydziełem sztuki prozatorskiej. Jego popularność przekroczyła nawet granice kraju, o czym świadczą dobitnie choćby przekłady całego cyklu Opowiadań aż na sześć języków: francuski, rosyjski, włoski, serbskochorwacki, bułgarski i słowacki. Doskonałość i kunszt tego dzieła potwierdza również opinia Stanisława Wyrzykowskiego, opublikowana w czasopiśmie Życie: z zapartym tchem, ze łzami bólu w oczach, czytano, jak się słucha pieknego i szczerego opowiadania o zdarzeniu strasznym , a bardzo wszystkich o opowiadaniach Stefana Żeromskiego Stanisław Wyrzykowski: „Rozdziobią nas kruki, wrony… czytano z zapartym tchem, ze łzami w oczach, czytano, jak się słucha pięknego i szczerego opowiadania o zdarzeniu strasznym, a bardzo wszystkich obchodzącym (…) Zych ma właściwy sobie, a dość niezwykły sposób opowiadania. Odstępuje często głównego wątku, gubi się w szczegółach, kreśli mimochodem wprost cudne opisy przyrody, rzuca jakby od niechcenia refleksje, pełne zwrotów niespodziewanych i zastanawiających, a potem nagle, prawie bez wysiłku zdobywa się na epizod, w którym jak w ogniu skupia wszystkie siły swego talentu. Najgłówniejszą z nich i najświetniejszą jest głębokie, z trudem nieledwie hamowane uczucie, które przenika wszystkie utwory Zycha.” Życie 1897, nr 8 Władysław Jabłonkowski: „A temata Opowiadań jakże są pyszne i w myśli bogate! Jak z duszy naszej wyciskają wszystko, co najlepsze, by współczuć z niedolą innych, tragizmem niektórych położeń życiowych – bezbrzeżnym smutkiem i złem nie do naprawienia (…). A wszystko to nie łechce nas niesmaczną sensacją i nerwów zgiełkliwą jaskrawością nie targa – lecz w głąb istoty własne nas wpycha i uczy prostoty rzewnej i skruchy bezobłudnej, i każe czuć silnie, i myśleć…bez końca.” Tygodnik Ilustrowany 1896, nr 5 Wiktor Gomulicki: „Z Opowiadań można też wyprowadzić jedno uogólnienie: że ludzie odczuwający bodźce umysłowe są, a przynajmniej w warunkach normalnych prawie zawsze bywają, równie czułymi na zjawiska moralne.” Kraj 1895, nr 38 Wojciech Żukrowski: „Żeromski zrobił na mnie wrażenie, wszedłem w jego świat mocowania się z zastanym złem, z młodopolskim szatanem, między owe napięcia ekstatyczne, pełne patriotyzmu i koturnów ofiarnictwo. Niewykrzyczany ból jego postaci i mnie się udzielał; jeśli nie współcierpiałem, to cierpiałem z przejęcia (…). Żeromski zapadał w nas i gdybym się go zaparł, byłaby to nie tylko niewdzięczność, ale zwyczajne kłamstwo.” Życie literackie 1974, nr 43Wybór cytatów Ponura jesień zwarzyła już i wytruła w trawach i chwastach wszystko, co żyło. Obdarte z liści, sczerniałe rokiciny żałośnie szumiały, zniżając pręty aż do samej ziemi. Kartofliska, ściernie, a szczególniej role świeżo uprawne i zasiane, rozmiękły na przepaściste bagna. Bure obłoki, podarte i rozczochrane, leciały szybko, prawie po powierzchniach tych pól obumarłych i przez deszcz dwie noce już czuwał i trzeci dzień wciąż szedł przy wozie. Buty mu się w rzadkim błocie rozciapały tak misternie, że przyszwy szły swoim porządkiem, a bose stopy w zupełnym odosobnieniu. Bardzo przemókł i przeziąbł do szpiku kości. Któż by zdołał poznać w tym obdartusie byłego prezesa najweselszej pod księżycem konfraterni tzw. śrubstaków, dawnego Jędrka, króla i padyszacha syren warszawskich? Jeżeli kto jeszcze na tej ziemi walczył w całym i zupełnym znaczeniu tego słowa, to on, Winrych. On jeden chodził jeszcze po broń, jeden nie upadł na duchu. Gdyby nie on, i sama partia byłaby się od dawna rozleciała na cztery strony wrony, powolnymi kroki, z nogi na nogę postępujące ku wozowi, koń zarżał. Zdawał się wołać na ludzi osiadłych, na plemię ludzkie: - O ludzie nikczemni, o rodzie występny, o plemię morderców!... Na tle zorzy liliowej widać było konia, wspartego na przednich nogach. Miotał łbem, wykręcał go w stronę grobu Winrycha i rżał. Trzepały się nad tym żywym trupem, wzlatywały, spadały i krążyły wron całe gromady. Zorza szybko gasła. Zza świata szła noc, rozpacz i śmierć…Bibliografia 1. W. Borowy, O Żeromskim. Rozprawy i szkice, PWN, Warszawa 1960. 2. A. Hutnikiewicz, Wstęp, w: S. Żeromski, Wybór opowiadań, Wrocław 1971, BN I 203. 3. W. Nawrocki, Wstęp, w: S. Żeromski, Opowiadania i nowele, Wydawnictwo KAMA, Warszawa serwisu:Rozdzióbią nas kruki, wrony... – streszczenie Rozdzióbią nas kruki, wrony - opracowanie Czas i miejsce akcji Bohaterowie Charakterystyka i los Szymona Winrycha Symbolika tytułu „Rozdziobią nas kruki, wrony…” Stosunek chłopa do powstania

* utwór: Żeromskiego "Rozdziobią nas kruki, wrony". NATURALIZM: * kierunek literacki powstały w drugiej połowie XIX wieku we Francji, szczególnie popularny w Europie i Stanach Zjednoczonych na przełomie XIX i XX wieku;
Geneza, czas i miejsce akcji Pośród utworów poświęconych powstaniu styczniowemu, do najważniejszych i najbardziej przejmujących należy nowela Stefana Żeromskiego „Rozdzióbią nas kruki, wrony”, opublikowana w 1895 roku. Akcja toczy się pod koniec zrywu, kiedy już wiadomo, że zakończy się on klęską. Wszystko przełajdaczone […] przegrane nie tylko do ostatniej nitki, ale do ostatniego westchnienia wolnego – mówi do siebie główny bohater. Miejsce akcji, to zaś oczywiście zabór rosyjski. Bohaterowie Bohaterem jest Andrzej Borycki. Nie wiemy o nim zbyt wiele, poza tym, że pochodzi ze szlachty lub inteligencji. To powstaniec i konspirator, postać bardzo charyzmatyczne. Dowiadujemy się, że potrafił on zachęcić do czynów swoich kolegów, którzy popadali w przygnębienie. Andrzej jest również bardzo honorowy – zdaje sobie sprawę, że powstanie niechybnie czeka całkowita klęska, a mimo to nadal dostarcza broń jego uczestnikom. Działa on mianowicie pod przebraniem – w stroju chłopskim i pod chłopskim pseudonimem (Szymon Winrych) transportuje karabiny powstańcom. Świadczy to o jego wielkim idealizmie. Możemy też podejrzewać, że Andrzej ma lewicowe, demokratyczne poglądy. Z niesmakiem myśli on o „reakcji”, jaka zapanuje po końcu składa się właściwie z dwóch części. W pierwszej poznajemy bohatera i jego okrutny koniec. Natyka się on mianowicie na patrol rosyjskich żołnierzy, którzy przeszukują jego wóz i odnajdują broń. Mordują w okrutny sposób powstańca, który kona drugiej części obserwujemy chłopa, zapewne żyjącego w jakiejś pobliskiej wsi. Przez chwile żałuje on powstańca, pożeranego przez padlinożerne ptactwo (tytułowe kruki i wrony), ale w gruncie rzeczy cieszy się on z dodatkowego zarobku (ubrania powstańca, skóra z jego martwego konia). Pod koniec tekstu chłop wrzuca ciała powstańca i konia do jednej piwnicy. Interpetacja Utwór Żeromskiego łączy naturalizm z symbolizmem. Niektóre sceny są zresztą syntezą obu tych form – bardzo realistycznie przedstawione zostało rozszarpywanie ciała powstańca przez kruki i wrony. Zarazem posiada to głęboki wymiar symboliczny – czyż powstaniec nie jest niczym Polska, podzielona na kawałki przez zaborców? Czyż los tego pojedynczego konspiratora nie oznacza zarazem losu całego powstania?Główny temat noweli to stosunek chłopów do zrywu narodowego. Jest ono dla nich obojętne, czemu trudno się dziwić – jak wymagać wzniosłych uczuć patriotycznych od ludzi, którzy żyją w nędzy i martwią się bardziej tym, jak uniknąć głodu, niż tym, w jakim kraju żyją?Tak bez wiedzy i woli zemściwszy się za tylowieczne niewolnictwo, za szerzenie ciemnoty, za wyzysk, za hańbę i za cierpienie ludu, szedł ku domowi z odkrytą głową i z modlitwą na ustach – pisze autor, zdradzając swój stosunek do relacji klasowych w Polsce. Co więcej, chłop ograbia powstańca z frakcji „czerwonych”, demokratę, pragnącego poprawy doli warstw niższych. Tym zabiegiem Żeromski pokazuje, że nawet idealizm i dobre chęci nie zasypią podziałów społecznych, wytworzonych w ciągu stanowi przygnębiającą i surową ocenę polskiej rzeczywistości. Jest równocześnie wezwaniem do podjęcia ogólnonarodowego wysiłku, by nadrobić te lata zaniedbań wobec chłopów. Rozwiń więcej qjV0kG.
  • 1526kawtkk.pages.dev/41
  • 1526kawtkk.pages.dev/10
  • 1526kawtkk.pages.dev/80
  • 1526kawtkk.pages.dev/33
  • 1526kawtkk.pages.dev/13
  • 1526kawtkk.pages.dev/43
  • 1526kawtkk.pages.dev/48
  • 1526kawtkk.pages.dev/34

    • naturalizm w rozdziobią nas kruki wrony